فرهنگ نامه مهمانی (فارسی)

پیش‏گفتار فرهنگ ‏نامه، کتابى است که در آن، دانش، فرهنگ‏[۱] و حکمت باشد و فرهنگ ‏نامه مهمانى‏، قطره‏اى از دریاى بیکران علوم و معارف ناب اسلامى و مَدخَلى‏[۲] دیگر از دانش‏نامه قرآن و حدیث‏ است که به صورت مستقل، منتشر مى‏شود. در این دانش‏نامه، واژه ‏ها و اصطلاحاتى که در قرآن و احادیث، کاربرد فرهنگى گسترده‏اى دارند، به ترتیب الفبایى، با نظمى نوین و با ذکر نمونه کاربردها (شواهد)، معناشناسى و تحلیل و تبیین مى‏گردند. در لابه‏ لاى این دانش‏نامه، برخى مَدخل‏ها، از کاربرد فرهنگى ویژه و بَسامد استفاده بالایى برخوردارند. بدین معنا که عموم مسلمانان و یا گروه‏هاى خاصّى از آنان، به صورت شبانه‏ روزى و گسترده، با آنها، سر و کار دارند. از این رو، به منظور تصحیح و تقویت فرهنگ عمومىِ جوامع‏اسلامى، ضرورى است معارف مربوط به این گونه واژه‏ ها و اصطلاحات، به صورت «کتابِ همراه» و «کتاب راه‏نما»، در اختیار همگان قرار گیرد. با این نگاه، مَدخَل‏ هایى از این دست- که گفتیم-، به صورت کتاب‏هایى مستقل و در اندازه ‏هایى که حمل و مطالعه آن آسان باشد، در اختیار علاقه‏ مندان قرار مى‏ گیرند. گفتنى است که در این سلسله آثار، براى آنچه مربوط به رفتار یا احوال خاص است (مانند: ادب، اذان، شادى و آرزو)، نام «فرهنگ‏ نامه» و براى آنچه مربوط به گروه‏هاى اجتماعى (مانند: کارگران، بسیجیان، جوانان و کودکان) مى‏شود و یا آموزه‏ هاى حکیمانه پیشوایان بزرگ اسلام یا حکماى بزرگ الهى (چون لقمان حکیم) را ارائه مى‏ نماید، نام «حکمت‏ نامه» را برگزیدیم. فرهنگ‏نامه مهمانى، هفتمین کتاب‏[۳] از مجموعه فرهنگ‏نامه‏ هایى است که با هدف تصحیح و تقویت فرهنگِ ارزش‏هاى رفتارى، در دست تدوین‏ اند. این فرهنگ ‏نامه، براى نخستین بار، رهنمودهاى قرآن و احادیث اسلامى را درباره ارزش فرهنگ مهمان‏ نوازى و آدابى که رعایت آن بر مهمان و میزبان ضرورى است، به صورتى نسبتاً جامع و با نظمى نوین ارایه مى‏ نماید. شایان ذکر است که متون این مجموعه، با همکارى محقّقانِ «پژوهشکده علوم و معارف حدیث» گردآورى و توسط این جانب، تنظیم گردیده است. از آن بزرگواران و دیگر همکارانى که در ساماندهىِ نهایى این اثر سهیم هستند، بویژه فاضل ارجمند، جناب آقاى مرتضى خوش ‏نصیب، صمیمانه سپاس‏گزارم و از خداوند منّان براى آنان پاداشى در خور فضل و کرامتش، مسئلت دارم. ربّنا! تقبّل منّا إنّک أنت السّمیع العلیم. محمّدى رى شهرى‏ شانزدهم اردى‏بهشت ماه ۱۳۸۹ بیست و یکم جمادى الاولى ۱۴۳۱   [۱] ( ۱). فرهنگ: علم؛ دانش؛ ادب؛ تربیت؛ پدیده کلّى پیچیده‏اى از آداب، رسوم، اندیشه، هنر وشیوه زندگى که در طىّ تجربه تاریخى اقوام، شکل مى‏گیرد و قابل انتقال به نسل‏هاى بعدى است( ر. ک: لغت‏نامه دهخدا، فرهنگ معین و فرهنگ بزرگ سخن). [۲] ( ۲). در دانش‏نامه‏ها، به هر واژه اصلى که توضیحى( مقاله‏اى) در ذیل خود دارد،« سَرواژه» یا« مَدخَل» مى‏گویند. به مجموع سرواژه و توضیح، بر روى هم، نیز« مدخل» گفته مى‏شود( ر. ک: فرهنگ بزرگ سخن). [۳] ( ۱). تاکنون، فرهنگ نامه‏هاى: ادب، اذان، آرزو، مسجد، بصیرت، و امنیت ملّى، منتشر شده‏و در اختیار علاقه‏مندان قرار گرفته‏اند.